TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG NĂNG LƯỢNG & KIM LOẠI

Nhóm năng lượng và kim loại đóng vai trò xương sống của nền kinh tế toàn cầu. Dầu thô, khí tự nhiên, bạc và đồng không chỉ là hàng hóa thiết yếu cho sản xuất, giao thông và công nghệ mà còn là chỉ báo quan trọng về sức khỏe kinh tế thế giới.

Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động, việc hiểu rõ điều gì ảnh hưởng đến giá các loại hàng hóa này là chìa khóa giúp nhà đầu tư, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định đúng đắn.

1. QUY LUẬT CUNG – CẦU: YẾU TỐ NỀN TẢNG QUYẾT ĐỊNH GIÁ

Cung – cầu luôn là động lực cốt lõi chi phối giá của mọi loại hàng hóa.

DẦU THÔ & KHÍ TỰ NHIÊN:

Nguồn cung chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách khai thác của OPEC+, năng lực dự trữ của Mỹ, hay các sự kiện như chiến tranh, thiên tai.
Khi OPEC+ cắt giảm sản lượng, giá dầu thường tăng mạnh. Ngược lại, khi sản lượng tăng vượt nhu cầu, giá sẽ giảm sâu.

Nhu cầu tăng mạnh vào các mùa cao điểm tiêu thụ (mùa đông lạnh ở châu Âu, mùa du lịch ở Mỹ) cũng là yếu tố đẩy giá năng lượng lên cao.

BẠC & ĐỒNG:

Bạc vừa là kim loại quý, vừa là kim loại công nghiệp. Khi nền kinh tế phục hồi, nhu cầu bạc cho pin mặt trời, linh kiện điện tử… tăng, kéo giá đi lên.

Đồng được mệnh danh là “thước đo sức khỏe kinh tế toàn cầu”. Khi sản xuất công nghiệp mở rộng, giá đồng thường tăng; ngược lại, suy thoái làm cầu giảm và giá đi xuống.

2. ĐỊA CHÍNH TRỊ & RỦI RO TOÀN CẦU

Thị trường năng lượng, đặc biệt là dầu thô và khí tự nhiên, rất nhạy cảm với yếu tố địa chính trị.

Chiến sự Nga – Ukraine đã khiến nguồn cung khí đốt sang châu Âu bị gián đoạn, đẩy giá khí tự nhiên lên mức kỷ lục trong năm 2022.

Căng thẳng ở Trung Đông, Iran, Israel hay các lệnh cấm vận của Mỹ đều có thể khiến giá dầu biến động trong thời gian ngắn.

Trong khi đó, kim loại quý như bạc thường hưởng lợi khi thị trường toàn cầu bất ổn, do dòng tiền chuyển sang các tài sản trú ẩn an toàn.
Ngược lại, đồng có xu hướng giảm khi rủi ro tăng, vì nhu cầu sản xuất công nghiệp bị ảnh hưởng.

3. CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ SỨC MẠNH ĐỒNG USD

Đây là yếu tố then chốt mà nhiều nhà đầu tư thường bỏ qua.

Hầu hết hàng hóa được định giá bằng đồng USD. Khi USD tăng giá, hàng hóa trở nên đắt hơn với các nước khác, khiến nhu cầu giảm và giá hàng hóa đi xuống.

Ngược lại, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) hạ lãi suất hoặc phát tín hiệu nới lỏng tiền tệ, dòng tiền rời khỏi USD, chảy vào hàng hóa và kim loại, khiến giá tăng mạnh.

Ví dụ, giai đoạn 2020–2021 khi FED hạ lãi suất gần 0%, giá dầu thô và bạc cùng tăng vọt do dòng tiền tìm kiếm kênh đầu tư thay thế.

4. TỒN KHO VÀ SẢN LƯỢNG KHAI THÁC

Các báo cáo tồn kho dầu thô và khí tự nhiên hàng tuần do Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) công bố thường tạo biến động ngắn hạn đáng kể.

Nếu tồn kho giảm mạnh hơn dự báo → nguồn cung khan hiếm → giá tăng.

Nếu tồn kho tăng → thị trường dư cung → giá giảm.

Với kim loại, sản lượng khai thác từ các quốc gia chủ chốt như Chile, Peru, Trung Quốc ảnh hưởng trực tiếp đến giá đồng và bạc. Bất kỳ sự cố nào như đình công mỏ, thiên tai hay gián đoạn logistics đều có thể khiến giá tăng mạnh do nguồn cung bị thắt chặt.

5. XU HƯỚNG CHUYỂN ĐỔI NĂNG LƯỢNG & CÔNG NGHỆ XANH

Trong dài hạn, chuyển đổi năng lượng đang tạo ra cục diện mới cho nhóm hàng hóa này.

Thế giới đẩy mạnh xe điện, năng lượng tái tạo, pin mặt trời, khiến nhu cầu đồng và bạc tăng đáng kể.

Một chiếc xe điện cần lượng đồng gấp 3–4 lần xe truyền thống.

Bạc được dùng trong tấm pin năng lượng mặt trời, khiến cầu bạc tăng theo đà phát triển công nghệ xanh.

Ngược lại, dầu thô và khí tự nhiên đối mặt áp lực giảm cầu trong dài hạn do các quốc gia cam kết trung hòa carbon. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này diễn ra chậm, nên năng lượng truyền thống vẫn giữ vai trò thiết yếu ít nhất trong 10–20 năm tới.

6. CHU KỲ KINH TẾ TOÀN CẦU

Giá năng lượng và kim loại thường dao động theo chu kỳ kinh tế:

Khi kinh tế tăng trưởng: nhu cầu sản xuất, vận chuyển, xây dựng tăng → giá hàng hóa tăng.

Khi suy thoái: doanh nghiệp cắt giảm sản lượng, tiêu thụ giảm → giá giảm.

Chính vì vậy, theo dõi chỉ số PMI (chỉ số nhà quản trị mua hàng), tăng trưởng GDP, và tỷ lệ thất nghiệp ở các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU giúp nhà đầu tư dự đoán sớm xu hướng giá hàng hóa.

7. TÂM LÝ THỊ TRƯỜNG & DÒNG TIỀN ĐẦU CƠ

Ngoài yếu tố cơ bản, tâm lý và dòng tiền đầu cơ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giá.
Khi thị trường kỳ vọng giá tăng, các quỹ đầu cơ và nhà giao dịch mua mạnh các hợp đồng tương lai, đẩy giá đi xa hơn so với giá trị thực.
Ngược lại, khi tâm lý bi quan lan rộng, áp lực bán tháo khiến giá lao dốc nhanh chóng.

Báo cáo CFTC Commitments of Traders (COT) hàng tuần là công cụ giúp nhà đầu tư theo dõi vị thế mua – bán của các tổ chức lớn để nhận biết xu hướng.

8. MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC NHÓM HÀNG HOÁ

Dầu thô – khí tự nhiên: Thường biến động cùng chiều do cùng thuộc nhóm năng lượng.

Đồng – bạc – vàng: Bạc thường dao động theo cả vàng (tài sản trú ẩn) và đồng (kim loại công nghiệp), khiến nó trở thành “cầu nối” giữa hai nhóm này.

Khi USD tăng, hầu hết các hàng hóa đều chịu áp lực giảm; ngược lại, USD yếu là động lực thúc đẩy giá hàng hóa phục hồi.

KẾT LUẬN: NẮM BẮT CHU KỲ – ĐÓN ĐẦU CƠ HỘI

Giá dầu thô, khí tự nhiên, bạc và đồng chịu ảnh hưởng từ hàng loạt yếu tố: cung – cầu, địa chính trị, chính sách tiền tệ, sản lượng khai thác, xu hướng công nghệ và tâm lý thị trường.
Hiểu rõ các yếu tố này giúp nhà đầu tư:

Dự đoán sớm xu hướng giá.

Quản lý rủi ro hiệu quả.

Tận dụng cơ hội từ thị trường hàng hóa phái sinh – nơi có thể giao dịch hai chiều (mua hoặc bán) để hưởng lợi trong cả xu hướng tăng lẫn giảm.

Trong bối cảnh thế giới biến động nhanh, nhóm năng lượng & kim loại vẫn là mảnh đất màu mỡ cho những nhà đầu tư biết đọc vị thị trường.

Đường dây nóng: 0396.393.393 (Zalo, Telegram)

Email: pnx.edu@gmail.com

Trang web: www.pnx.edu.vn